کشف یک خوشه کهکشانی شگفت‌انگیز در کیهان اولیه
تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۸۸۸۳۳
تلسکوپ فضایی جیمز وب اداره کل ملی فضا و هوانوردی آمریکا (ناسا) به جست‌وجوی خود در اولین زمان‌های جهان ما ادامه می‌دهد و شکل‌گیری شگفت‌انگیز یک خوشه کهکشانی عظیم را در اطراف یک اختروش قدرتمند و قرمز آشکار می‌کند.
به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از وبگاه سای‌تِک‌دِیلی (SciTechDaily)، ستاره‌شناسانی که با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب به جهان اولیه نگاه می‌کنند، به کشف شگفت‌انگیزی دست یافته‌اند: خوشه‌ای از کهکشان‌های عظیم در حال شکل‌گیری در اطراف یک اختروش بسیار قرمز.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اختروش، نوع خاصی از هسته کهکشانی فعال، یک منطقه فشرده با یک سیاه‌چاله بسیار پرجرم در مرکز یک کهکشان است. سقوط گاز در یک سیاه‌چاله کلان‌جرم، باعث می‌شود اختروش به اندازه‌ای درخشان شود که درخشش همه ستارگان کهکشان را تحت‌الشعاع قرار دهد.
SDSS J۱۶۵۲۰۲.۶۴+۱۷۲۸۵۲.۳، شناسه داده‌شده به اختروشی است که تلسکوپ جیمز وب آن را کشف کرده است. این اختروش ۱۱.۵ میلیارد سال پیش وجود داشته است. این کهکشان به‌شدت قرمز است که نه تنها به دلیل خصوصیت ذاتی این اختروش، بلکه به این دلیل است که نور کهکشان به علت فاصله بسیار زیاد انتقال به سرخ را تجربه می‌کند. به همین دلیل، تلسکوپ جیمز وب برای بررسی دقیق کهکشان با حساسیت بی‌نظیر آن در طول موج‌های فروسرخ کاملاً مناسب است.
اختروش یادشده یکی از قوی‌ترین هسته‌های کهکشانی شناخته‌شده است که در چنین فاصله زیادی دیده شده است. ستاره‌شناسان گمان می‌کردند که گسیل شدید این اختروش می‌تواند باعث ایجاد یک «باد کهکشانی» شود، گاز آزاد را از کهکشان میزبان خود به بیرون راند و احتمالاً بر شکل‌گیری ستاره‌های آینده در آنجا تأثیر زیادی بگذارد.
تیم پژوهشی از طیف‌نگار فروسرخ نزدیک این تلسکوپ برای بررسی حرکت گاز، غبار و مواد ستاره‌ای در کهکشان استفاده کرد. این ابزار قدرتمند با استفاده از تکنیکی به نام طیف‌سنجی، حرکت جریان‌های خروجی و بادهای مختلف اطراف اختروش را بررسی کرد.
طیف‌نگار فروسرخ نزدیک می‌تواند به صورت هم‌زمان طیف‌ها را در سراسر میدان دید تلسکوپ جمع‌آوری کند (نه فقط از یک نقطه در یک زمان)، و تلسکوپ وب را قادر می‌سازد تا به صورت هم‌زمان، اختروش، کهکشان آن و محیط وسیع‌تر را بررسی کند.
مطالعاتی که قبلاً با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل ناسا و دیگر رصدخانه‌ها انجام شده بود، توجه را به خروجی‌های قدرتمند این اختروش جلب کرد و ستاره‌شناسان احتمال دادند که کهکشان میزبان بتواند با یک شریک کشف‌نشده ادغام شود. با این حال، این تیم انتظار نداشت که داده‌های طیف‌نگار فروسرخ نزدیک به وضوح نشان دهد که این فقط یک کهکشان نیست، بلکه حداقل سه کهکشان دیگر در اطراف آن می‌چرخند. به لطف طیف‌های موجود در یک منطقه وسیع، می‌توان حرکات همه مواد اطراف را رسم کرد و به این نتیجه رسید که اختروش قرمز در واقع بخشی از یک گره متراکم از تشکیل کهکشان است.
تیم پژوهشی به سرپرستی دانشگاه هایدلبرگ آلمان با استفاده از مشاهدات طیف‌نگار فروسرخ نزدیک، سه همراه کهکشانی این اختروش را تأیید کرد و نحوه اتصال آن‌ها را نشان داد.
این سه کهکشان با سرعتی فوق‌العاده به دور یکدیگر می‌چرخند که نشانه‌ای از وجود جرم زیاد است. جرم زیاد آن‌ها و این موضوع که آن‌ها در فاصله کمی در منطقه اطراف اختروش قرار دارند باعث شده است محققان به این نتیجه برسند که این یکی از متراکم‌ترین مناطق شناخته‌شده شکل‌گیری کهکشان‌ها در کیهان اولیه است.
یکی از دانشمندان این تیم پژوهشی گفت: حتی یک گره متراکم از ماده تاریک برای توضیح آن کافی نیست. ما فکر می‌کنیم می توانیم منطقه‌ای را ببینیم که در آن دو هاله عظیم ماده تاریک با هم ادغام می‌شوند. ماده تاریک جزء نامریی کیهان است که کهکشان‌ها و خوشه‌های کهکشانی را در کنار هم نگه می‌دارد و تصور می‌شود که هاله را تشکیل می‌دهد.
پژوهش انجام‌شده، بخشی از تحقیقات وب در مورد جهان اولیه است. این تلسکوپ که توانایی بی‌سابقه‌ای در نگاه‌کردن به گذشته دارد، در حال حاضر برای بررسی چگونگی شکل‌گیری و تکامل اولین کهکشان‌ها و چگونگی شکل‌گیری سیاه‌چاله‌ها و تأثیر آن بر ساختار جهان استفاده می‌شود.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: تلسکوپ ، کهکشان ، جیمز وب ، فضا ، اکتشافات فضایی ، فناوری ، ناسا ، برگزیدگان علم ، تلسکوپ هابلمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: تلسکوپ کهکشان جیمز وب فضا اکتشافات فضایی فناوری ناسا برگزیدگان علم تلسکوپ هابل کهکشان ها شکل گیری جیمز وب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۸۸۸۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمای حیرت‌انگیز اسب سیاه آسمان از نگاه تلسکوپ فضایی جیمز وب / عکس و فیلم
به گزارش خبرآنلاین، تصاویر جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب، بخشی از آسمان را در صورت فلکی جبار (شکارچی)، در سمت غربی ابر مولکولی شکارچی B نشان می‌دهد و بر لبه نورانی بالای ساختار متمایز غبار و گاز سحابی متمرکز است.
سحابی سر اسب که به «بارنارد 33» هم معروف است، از امواج متلاطم گاز و غباری برمی‌خیزد که 1300 سال نوری از ما قرار دارد و پیش‌ستارگان فراوانی را در دل خود جای داده است. این سحابی از ابر میان‌ستاره‌ای عظیمی تشکیل شده که در حال فروپاشی است، ستاره جوان داغی در نزدیکی آن با قدرت تمام، می‌تابد و با پرتوهای پرانرژی خود، این سحابی را لایه‌به‌لایه می‌تراشد. ابرهای گازی اطراف سر اسب قبلاً از بین رفته‌اند، اما ستون برآمدگی از توده‌های ضخیم موادی ساخته شده که فرسایش آن‌ها سخت‌تر است. منجمان تخمین می‌زنند که حدود پنج میلیون سال تا از بین رفتن کامل این سحابی زمان باقی مانده باشد.
شرح عکس: چشم‌انداز لبه فوقانی سحابی سراسب در نور فروسرخ نزدیک. در زمینه تصویر می‌توانید ستارگان کهکشان (اجرام نورانی ۸ پر) و کهکشان‌های دوردست را ببینید. برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ‌تر، اینجا را کلیک کنید.
سحابی سر اسب، از شناخته‌شده‌ترین مناطق تحت سلطه فوتون (PDR) ست. در چنین منطقه‌ای، نور فرابنفش ستارگان جوان و سنگین، ناحیه‌ای از گازوغبار گرم و عمدتاً خنثی را بین گازهای کاملاً یونیزه‌شده اطراف ستارگان پرجرم و ابرهایی که در آن متولد شده‌اند، ایجاد می‌کند. این تابش فرابنفش به‌شدت بر رویدادهای شیمیایی گازهای این مناطق تأثیر می‌گذارد و به‌عنوان مهم‌ترین منبع گرما عمل می‌کند.
این مناطق در جایی پدیدار می‌شوند که گازهای میان‌ستاره‌ای از یک‌سو به‌اندازه‌ای متراکمند که خنثی بمانند و از سوی دیگر، آن‌قدر متراکم نباشند که از نفوذ نور فرابنفش ستارگان پرجرم جلوگیری کنند. نور ساطع‌شده از این نوعPDR ها ابزاری منحصربه‌فرد برای مطالعه فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی است که باعث تحول ماده میان‌ستاره‌ای کهکشان ما و دیگر نقاط عالم، از دوران اولیه تشکیل ستاره‌های عظیم باستانی تا امروز می‌شود.
شرح عکس: نمای لبه فوقانی سحابی سر اسب در نور فروسرخ میانی.
سحابی سر اسب به دلیل نزدیکی و هندسه آن که تقریبا از لبه دیده می‌شود، هدف ایده‌آلی برای اخترشناسان است تا ساختار فیزیکی PDRها و تکامل ویژگی‌های شیمیایی گازوغبار و مناطق انتقالی بین آن‌ها را مطالعه کنند. PDRها از بهترین اجرام آسمان برای بررسی نحوه تعامل تابش با ماده میان‌ستاره‌ای به شمار می‌روند.
آن‌چه جیمز وب دیده است
به لطف ابزارهای MIRI و NIRCam که به‌ترتیب تصاویر فروسرخ میانی و فروسرخ نزدیک را ثبت می‌کنند،گروهی بین‌المللی از اخترشناسان برای اولین بار، ساختارهای کوچک‌مقیاس لبه نورانی سر اسب را آشکار کردند. آن‌ها همچنین شبکه‌ای از ویژگی‌های طولی را شناسایی کرده‌اند که عمود بر جبهه PDR گسترش یافته و حاوی ذرات غبار و گاز یونیزه‌شده در جریان تبخیر فوتونی سحابی کشیده شده‌اند. این مشاهدات همچنین به اخترشناسان امکان داده است که اثرات تضعیف و انتشار غبار را بررسی کنند و شکل چندبعدی سحابی را بهتر درک کنند.
در مرحله بعد، ستاره شناسان قصد دارند داده‌های طیف‌سنجی به‌دست‌آمده از سحابی را برای اثبات تحول خواص فیزیکی و شیمیایی مواد مشاهده‌شده در سراسر سحابی مطالعه کنند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب با آینه ۶٫۵ متری خود، بزرگترین و قدرتمندترین تلسکوپی است که تاکنون به فضا پرتاب شده است و امید می‌رود که تا پایان این دهه به مأموریت خود ادامه دهد.
منبع: آژانس فضایی اروپا
۵۴۵۴
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901324
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند